‘Den Bretel’ wordt opnieuw levendige stadswijk
Ooit was ‘den Bretel’ een echte stadspoort in een levendige buurt. Door de aanleg van de Ring in de jaren 50 en later de premetro verloederde dat stukje Borgerhout tussen de Turnhoutsebaan en de Stenenbrug. Het werd een uithoek met zware verkeersoverlast, leegstand, verkrotting en verlaten terreinen. Ringland zal ‘den Bretel’ opnieuw doen openbloeien.
Bron: Ringland-krant, april 2016
Veel verkeer van de E313 en de Singel en zowat alle bussen uit de Kempen moeten zich een weg banen door de weinig aantrekkelijke stadspoort in Borgerhout. Investeringen laten er al decennia op zich wachten. Recente behoefteanalyses detecteerden nochtans heel wat noden aan de Turnhoutsepoort en omgeving.
Oud-Borgerhout beschikt over amper 1m² groen per inwoner, terwijl minimaal 30 m² gewenst is. Er is nood aan een districtsbibliotheek, een buurtsporthal, kinderopvang, scholen, jeugdinfrastructuur, volkstuintjes, speelterreinen, deeltijds kunstonderwijs enzovoort. Ringland creëert daarvoor de ruimte.
JOGGEN ZONDER GRENZEN
Ringland hertekent de Turnhoutsepoort volledig. De chaotische verkeersknoop met de E313 verdwijnt onder de grond en de huidige Singel wordt versmald tot een verkeersluwe tweebaansweg voor lokale ontsluiting. Zo komt plaats vrij voor een unieke groene ruimte die de link vormt tussen Borgerhout en het Rivierenhof. Gedaan met de barrière tussen ‘intra’ en ‘extra muros’.
Joggen naar het Rivierenhof of fietsen naar het Xaveriuscollege en de Tuinwijk kan dan zonder gevaarlijke verkeersbarrières te moeten kruisen. Er is plaats voor sportvelden, waar Tubantia Borgerhout bijvoorbeeld kan voetballen.
Voorts worden winkels en diensten rond de Turnhoutsebaan vlotter bereikbaar voor bewoners van buiten de Ring. Aan de rand van het Ringlandpark, net naast de spoorweg en ‘extra muros’ komt hoogwaardige ruimte voor nieuwe betaalbare woningen, lokale kantoren en buurtvoorzieningen. Zo kan Borgerhout meer mensen huisvesten in een groene omgeving.
Een grote voetgangerszone ontstaat als het invalsverkeer van de Ring afgeleid wordt van de Turnhoutsebaan naar de Plantin en Moretuslei. Zo krijgt ‘den Bretel’ eindelijk kansen om te groeien. Er kan geïnvesteerd worden in de bouw van een bibliotheek, scholen, winkelruimtes, werkplaatsen en zelfs een buurtparkje aan de kop van de Turnhoutsebaan, op de braakliggende terreinen aan de stadspoort.
STATION BORGERHOUT
In het station Borgerhout van Ringland kan je makkelijk de voorstadstrein nemen naar de andere districten. Je kan er overstappen op de tramlijnen 10 en 24, maar ook op de premetro Zegel – al ligt die net iets te ver weg. Voor een nog vlottere overstap valt op termijn daarom een verhuizing van Zegel te overwegen, met een metrohalte onder station Borgerhout.
OPEN DE CENTERS
Een van de grootse transformatie is al aan de gang. De stad lanceerde een plan om de oude spoorwegcenters aan de Engelselei in te richten voor lokale winkels, ambachtelijke ateliers of ruimte voor jongeren.De meeste bakstenen spoorbogen onder het Ringspoor zijn leeg of worden gebruikt als garage. Toch openden buurtinitiatieven afgelopen najaar met minimale ingrepen zes ‘pop-upcenters’. Een mooi initiatief dat een boost kan geven aan de buurt rond de Engelselei, nu veeleer een ‘vergeten straat’.
Alleen: met de huidige Ring en Singel is die plek nog steeds een achterkant. Die barrière beperkt de impact van het initiatief tot de omliggende straten. Maar met de overkapping worden de centers ook beter toegankelijk vanuit Borgerhout extra muros. Wanneer enkele centers omgevormd worden tot onderdoorgangen, kan de Engelselei zich openen naar het gigantische Ringlandpark. In Rotterdam, Londen, Zürich en Parijs zijn op die manier al levendige ambachtsstraten ontstaan.
DRIES WILLEMS
Sven AUGUSTEYNS
Ringland Academie
(Deze bijdrage kwam mede tot stand na een workshop op het congres ‘Open ruimte’, georganiseerd door de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning.)