Straatvinken verontrust over Antwerpse verkeerscijfers
De telresultaten van Straatvinken wijzen uit dat de verkeersdrukte in Vlaanderen de voorbije jaren weliswaar lichtjes afgenomen is, maar ruim onvoldoende om een kentering te realiseren in de beleving van onze straten. In de Antwerpse binnenstad stelde het burgerwetenschapsonderzoek geen verkeersdaling vast, in tegenstelling tot wat geconcludeerd werd op basis van de ANPR-camera's aan de rand van de lage-emissiezone. Het voornemen van de overheden om de mobiliteit te verduurzamen heeft nog maar weinig opgeleverd voor het welbevinden van burgers in hun straat.
Op donderdag 19 mei 2022 telden een kleine 3.000 burgers in meer dan 1.500 straten in 257 Vlaamse steden en gemeenten een uurtje het verkeer voor de vijfde editie van Straatvinken, een initiatief van Ringland met wetenschappelijke ondersteuning van de Universiteit Antwerpen en HIVA - KU Leuven. Dit jaarlijkse burgerwetenschapsonderzoek is bedoeld om de modal split (de verhouding van de vervoersmodi) op straatniveau te meten. Aanvullend brengt straat-O-sfeer, de leefbaarheidsbevraging van Straatvinken, de leefbaarheid van de straten in kaart aan de hand van verhalen van burgers.
Helaas had de jongste telling nog geen hoopgevend nieuws in petto. De verkeersdrukte in Vlaanderen is de voorbije jaren weliswaar lichtjes afgenomen, maar ruim onvoldoende om een kentering te realiseren in de beleving van onze straten.
Ook uit de analyse van de bijna 2.000 verhalen die burgers deelden voor de leefbaarheidsbevraging straat-O-sfeer blijkt dat de verkeersdrukte, de verkeersonveiligheid, de ongeschiktheid van straten voor spelende kinderen en de geluidsoverlast blijven wegen op de leefbaarheid.
Vlaming blijft meer thuis, maar auto niet
In de periode 2019-2022 daalde de verkeersdrukte in de gemiddelde woonstraat in Vlaanderen met 9 procent. Een belangrijke verklaring is de toename van het telewerk. Straatvinken ziet voorlopig echter weinig beweging in de samenstelling van het verkeer. De modal split blijft vrij stabiel, zowel in de rand van de steden, de plattelandsgebieden, de kleinstedelijke regio’s als de grotere steden.
Dat is verontrustend aangezien de Vlaamse overheid doelstellingen heeft vastgelegd voor de modal shift naar duurzamer verkeer. Het voornemen om de mobiliteit te verduurzamen heeft nog maar weinig opgeleverd.
Geen daling in Antwerpse binnenstad
Specifiek voor Antwerpen stelde Straatvinken vast dat de verkeersdrukte in veel woonstraten in de binnenstad evenmin gedaald is, en dat in tegenstelling tot de meetresultaten die de stad Antwerpen eerder dit jaar bekendmaakte op basis van de ANPR-camera’s aan de rand van de lage-emissiezone. Andere bronnen van verkeersinformatie, zoals die voor de Antwerpse Ring, wijzen evenmin op een sterke daling van het verkeer. De conclusie die aan de ANPR-gegevens verbonden werd, namelijk dat de modal shift voor Antwerpen al gerealiseerd wordt, is volgens Straatvinken dan ook voorbarig.
‘Het grote verschil in de meetresultaten is opvallend’, oordeelt mobiliteitsexpert Thomas Vanoutrive (UAntwerpen), een van de wetenschappers achter Straatvinken. ‘Het is verontrustend dat de monitoring van de verkeersdrukte en de leefbaarheid vijf jaar na het Toekomstverbond nog niet op punt blijkt te staan.'
Straatvinken vraagt daarom meer transparantie en wetenschappelijke onderbouw in de opvolging van het gemotoriseerd verkeer.
- Alle telresultaten van de deelnemende straten vind je via de stippenkaart van Straatvinken. Tip: vergelijk eens de telresultaten voor je straat met die van de voorgaande jaren.
- Op basis van de gedeelde verhalen maakten onze onderzoekers voor alle deelnemende straten opnieuw een digitaal rapport. Die ‘leefbaarheidsbarometer’ geeft weer hoe burgers zich voelen in hun straat, hoe graag ze er wonen en waarom (niet). Benieuwd? Grasduin in de honderden verhalen en bekijk de overzichtelijke grafieken op het interactief platform met leefbaarheidsbarometer van straat-O-sfeer. (Het opladen van het platform kan zo'n 20 seconden duren.)
- Toelichting bij de algemene resultaten lees je in het persbericht over heel Vlaanderen (pdf).
- Toelichting bij de Antwerpse bevindingen lees je in het persbericht over de regio Antwerpen (pdf).
- Verslaggeving en interview met prof. Vanoutrive bij Gazet van Antwerpen en ATV.
- Onze wetenschappers Thomas Vanoutrive (UAntwerpen) en Huib Huyse (HIVA - KU Leuven) gaven ook toelichting tijdens een webinar. Inspiratie boden burgerwetenschappers evenals gemeenten die al aan de slag gingen met de resultaten van eerdere edities. Je kunt het webinar nog (her)bekijken.
Aan de slag!
Met de resultaten kunnen de gemeenten maar ook jijzelf aan de slag om de leefbaarheid in je straat te verbeteren. Je kan ze delen in een burengroep op sociale media, of je eigen raamaffiche ontwerpen met een screenshot van enkele resultaten. Roep je buren bijeen voor een bijeenkomst en bespreek wat jullie met de resultaten kunnen doen. Neem eventueel contact op met je lokale bestuur. En doe volgend jaar ook zeker weer mee met de zesde editie.
Zesde editie op donderdag 25 mei 2023
Niet iedereen blijkt elk jaar opnieuw mee te tellen. Onze wetenschappers roepen op dat toch zeker te doen. Want alleen zo kunnen we de vinger aan de pols houden: worden onze straten leefbaarder of net niet?
Kruis dus nu al aan in je agenda: op donderdag 25 mei 2023 van 17 tot 18 uur tellen we opnieuw! Je kan je hier al aanmelden. Schrijf je ook zeker in op de nieuwsbrief van Straatvinken zodat je op de hoogte blijft.